Rozpoczął się sezon urlopowy, a niektórym pracodawcom sen z powiek może spędzać kwestia wymiaru urlopu wypoczynkowego pracowników, którzy korzystali z urlopu wypoczynkowego lub urlopu wychowawczego. W niniejszym artykule chcielibyśmy Państwu przybliżyć tą tematykę oraz pomóc w rozwiązaniu problemów z nią związanych.

Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują kilka rodzajów niepłatnych usprawiedliwionych absencji w pracy. Należy do nich między innymi urlop bezpłatny oraz urlop wychowawczy.

Zgodnie z art. 155(2) Kodeksu pracy w przypadku pracowników powracających do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie urlopu bezpłatnego albo urlopu wychowawczego przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze:

• proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas niż do końca danego roku kalendarzowego,

• proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas niż do końca danego roku kalendarzowego.

Ponadto jeśli okres urlopu bezpłatnego, przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu, chyba że przed rozpoczęciem tego okresu pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze.

Natomiast zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej  z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – jeżeli okresy nieobecności w pracy wymienione w art. 155(2) § 1 Kodeksu pracy obejmują części miesięcy kalendarzowych, przy proporcjonalnym obniżeniu wymiaru urlopu wypoczynkowego, zgodnie z art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy, za miesiąc uważa się łącznie 30 dni.

Podsumowując…

należy zwrócić uwagę na kilka niezwykle istotnych kwestii:

– z proporcjonalnym obniżeniem urlopu wypoczynkowego mamy do czynienia tylko w przypadku urlopu bezpłatnego trwającego co najmniej 1 miesiąc. Każda krótsza absencja z tego tytułu nie ma żadnego wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego. Natomiast kilka krótkich nieobecności np. w okresie od marca do maja 2019 r. pracowni wykorzystywał po 10 to jego pulę urlopów należy zmniejszyć o 1/12, gdyż miesiąc niewykonywania pracy wynosi łącznie 30 dni

– nieobecność w pracy nie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego w sytuacji, jeśli został on wykorzystany wcześniej

– w sytuacji w której pracownik przed okresem nieświadczenia pracy nie wykorzystał przysługującego mu urlopu, a do pracy wrócił w kolejnym roku kalendarzowym np. pracownik zatrudniony na czas nieokreślony na pełen etat korzystał z urlopu bezpłatnego od 1 sierpnia 2018 r. do 1 czerwca 2019 r., to z dniem powrotu do pracy nabywa on prawo do urlopu za 2019 r. w wymiarze proporcjonalnym odpowiednio 12 lub 16 dni w zależności od stażu pracy, o czym była mowa powyżej. Co natomiast z urlopem za 2018 r. W tym zakresie można odnaleźć dwa stanowiska. Pierwsze, że za 2018 r. z uwagi na to, że pracownik wrócił do pracy dopiero w kolejnym roku przysługuje cały wymiar urlopu, przy założeniu, że przed 1 sierpnia nie wykorzystał on żadnego dnia. Drugie, że należy mu się urlop proporcjonalny wynoszący odpowiednio 12 lub 16 dni w zależności od stażu pracy, gdyż okres urlopu bezpłatnego pomniejszył za ten rok urlop wypoczynkowy o 5/12. Bliższe jest nam jednak stanowisko drugie, wynikające z zastosowania zastosowanie do tej sytuacji art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy poprzez zastosowania argumentu z podobieństwa z uwagi na lukę w prawie, gdyż przepis ten odnosi się do powrotu w tym samym roku. Trudne do przyjęcia jest pierwsze stanowisko, gdyż prowadzi ono do niemożliwych do zaakceptowania skutków. Jeżeli na przykład pracownik rozpoczął korzystanie z urlopu bezpłatnego 1.02.2018 r., nie wykorzystując wcześniej urlopu przysługującego za ten rok, to w zależności od tego, czy urlop bezpłatny skończył się jeszcze przed upływem roku (np. 28.12.2018 r.) czy kilka dni później, ale już w roku kolejnym (np. 5.01.2019 r.), jego sytuacja będzie diametralnie różna. W pierwszym przypadku za rok 2018 pracownikowi będzie przysługiwał pełny wymiar urlopu wypoczynkowego, mimo że przez 11 miesięcy roku pracownik przebywał na urlopie bezpłatnym, zaś w drugim przypadku urlop wypoczynkowy w wymiarze 2/12 (redukcja o 10/12 za okres urlopu bezpłatnego)

– wymiar urlopu wypoczynkowego po urlopie bezpłatnym obniża się o miesiące nieprzepracowane. Przepisy prawa pracy nie określają jednak, w jaki konkretnie sposób należy dokonywać proporcjonalnego pomniejszenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. W praktyce najczęściej stosuje się metodę, na podstawie której od liczby miesięcy pozostawania w zatrudnieniu w danym roku odejmuje się 1/12 za każdy pełny miesiąc nieobecności pracownika w pracy. Pracownik był nieobecny w pracy w danym roku 2 miesiące i 15 dni to pulę urlopową należy pomniejszyć o 2/12

– jeżeli nieobecność pracownika obejmuje pełny rok kalendarzowy, to w ogóle nie ustala się urlopu wypoczynkowego za ten rok, gdyż wówczas nie dochodzi do nabycia prawa do kolejnego urlopu wypoczynkowego

– warunkiem pomniejszenia urlopu wypoczynkowego jest powrót pracownika do pracy. Zgodnie bowiem z nadal aktualną uchwałą składu siedmiu sędziów SN z dnia 25 września 1980 r. (V PZP 2/80) w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w czasie bezpłatnego urloputrwającego dłużej niż miesiąc – pracownikowi nie wykonującemu pracy od dnia 1 stycznia z powodu urlopu bezpłatnego nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy, w którym ustało zatrudnienie, a zatem i prawo do ekwiwalentu za ten urlop

Powyższe zasady dotyczą nieobecności w pracy również z powodu odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, służby przygotowawczej, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych, tymczasowego aresztowania, odbywania kary pozbawienia wolności, nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Natomiast trochę inne są zasady w przypadku nieobecności związanej z urlopem wychowawczym, gdyż nie stosuje się do niej art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy. Zatem jeśli pracownica przebywała na urlopie wypoczynkowym od 15 marca 2018 r. do 30 września 2018 r. to zachowuje ona prawo do pełnej puli swojego urlopu, jeśli przed pójściem na urlop wychowawczy nie wykorzystała żadnego dnia urlopu. Natomiast jeśli pracownica nie była obecna przez cały rok, to nie nabyła ona prawa do urlopu wypoczynkowego za ten rok. Należy jednak podkreślić, że z uwagi na niestosowanie do urlopu wychowawczego art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy, proporcjonalnego obniżenia wymiaru urlopu nie stosuje się w odniesieniu do urlopu przysługującego za rok, w którym pracownik rozpoczął urlop wychowawczy i w którym nie wrócił do pracy. Przykładowo pracownik rozpoczął urlop wychowawczy 1.02.2017 r., nie wykorzystując wcześniej urlopu wypoczynkowego należnego za ten rok. Urlop wychowawczy zakończy się 30.06.2018 r. Po powrocie do pracy pracownik będzie miał prawo do pełnego urlopu wypoczynkowego za 2017 r. oraz do urlopu proporcjonalnego za rok 2018 (6/12 przysługującego mu wymiaru). Nie można bowiem powołać się tutaj na drugie stanowisko, o którym była mowa w pkt 3 niniejszego artykułu, gdyż art. 155(2) § 2 Kodeksu pracy jak wyżej zostało wskazane w ogóle nie jest stosowany przy urlopie wychowawczym

Mamy nadzieję, że choć trochę udało się nam Państwu przybliżyć tematykę Wpływ urlopu bezpłatnego i wychowawczego na uprawnienia pracownika do urlopu wypoczynkowe.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.