Właśnie otrzymałeś decyzję ZUS w sprawie świadczeń z ubezpieczeń społecznych? Jest dla Ciebie niekorzystna?, pomimo że przedłożyłeś już wszystkie posiadane przez Ciebie dowody, a nawet żądane przez ZUS dowody. Niemniej jednak Zakład nie wywiódł z nich okoliczności, na które się powoływałeś. Co teraz?

Z przepisów proceduralnych wynika, że odwołanie od decyzji organów rentowych wnosi się na piśmie do organu, który wydał decyzję lub do protokołu sporządzonego przez ten organ, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

Wiesz już, że możesz zaskarżyć przedmiotową decyzję. Nie wiesz jednak na jakie dowody się powołać. Odpowiedź daje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Przykładowo, środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie z zakładu karnego lub aresztu śledczego lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Okresy zatrudnienia można dowodzić przy pomocy świadectwa pracy, zaświadczenia wydanego na podstawie posiadanych dokumentów lub innego dokumentu (w tym legitymacji ubezpieczeniowej, legitymacji służbowej, legitymacji związku zawodowego, umowy o pracę, wpisu w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia). Dowodem potwierdzającym okresy nieskładkowe jest natomiast zaświadczenie płatnika składek lub inny dokument właściwego organu.

Katalog dokumentów stanowiących dowody w sprawie o świadczenia z ubezpieczeń społecznych jest zatem szeroki, co wynika z użycia przez ustawodawcę sformułowania „inny dokument”.

Powyższe dowody zostały już złożone w trakcie postępowania przed Zakładem. Nie zgadzasz się jednak z ich treścią lub są niekompletne? A może zostały zgubione lub nigdy ich nie posiadałeś?

Z art. 473 §  1 k.p.c. wynika, że w sprawach przewidzianych w niniejszym dziale (postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych) nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków i z przesłuchania stron. Oznacza to, że w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

W postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego (1). Uprawnienie takie przysługuje także wówczas, gdy z dokumentu (np. zaświadczenia o zatrudnieniu) wynika co innego (2). Będzie tak również, gdy pracodawca wystawił dokument, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych kwestionuje jego treść, jak i wówczas, gdy dokument z żadnych przyczyn nie może być sporządzony (3).

Oznacza to, że w postępowaniu odwoławczym dowód z zeznań świadków jest dopuszczalny co do wszystkich faktów spornych lub niemożliwych do udowodnienia za pomocą dowodu z dokumentu, a nawet ponad i przeciwko osnowie (treści) dokumentu (4).

Dokumenty, o których mowa była powyżej, wystawione przez pracodawcę, są bowiem jedynie jego oświadczeniem wiedzy, które może być podważane w każdy sposób przed sądem w postępowaniu w sprawie z zakresu ubezpieczeń społecznych. Sąd nie jest też w żaden sposób związany oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę w wystawionym przez niego dokumencie (5). Co więcej dokument taki podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód przeprowadzony w sprawie. Przypisanie szczególnego znaczenia dowodowego konkretnym dokumentom (przykładowo: zaświadczeniu o zatrudnieniu, dekretom płacowym czy kartom zarobkowym) nie znajduje podstawy w przepisach procedury cywilnej (6).

Jeżeli zatem otrzymałeś niekorzystną dla Ciebie decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nic straconego. Masz miesiąc, aby zebrać dowody (przejrzeć stare dokumenty, znaleźć świadków) i się od niej odwołać.

1. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 2 lutego 1996 r., sygn. akt II URN 3/95,

2. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 6 września 1995, sygn. akt II URN 23/95,

3. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dn. 14 grudnia 2004 r., sygn. akt III AUa 2474/03,

4. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dn. 22 października 2013 r., sygn. akt III AUa 1708/12,

5. Jakubecki Andrzej (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-729,

6. Wyrok Sądu Najwyższego z dn. 28 maja 2013 r., sygn. akt I UK 632/12

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.