Czasami zdarzają się sytuacje, że pracodawca nie może dalej zatrudniać pracownika na dotychczasowych warunkach. Nie chce jednak rezygnować ze współpracy i wręcza pracownikowi wypowiedzenie zmieniające. Co prawda przepis wprowadza domniemanie przyjęcia proponowanych warunków. Jednak pracownik może je obalić, składając do połowy okresu wypowiedzenia oświadczenie o odmowie ich przyjęcia lub do końca tego okresu, gdy nie został pouczony o sposobie odmowy. Jak zatem prawidłowo wyliczyć połowę okresu wypowiedzenia?
Przepisy kodeksu pracy wskazują w jaki sposób określić termin upływu okresu wypowiedzenia. I tak, okres wypowiedzenia obejmujący tydzień albo jego wielokrotność kończy się w sobotę, natomiast okres wypowiedzenia obejmujący miesiąc albo jego wielokrotność – w ostatnim dniu miesiąca. Tak wynika z art. 30 § 2(1) k.p.
Brak jest natomiast regulacji wskazujących datę początku biegu okresu wypowiedzenia. Dlatego problem ten rozstrzyga orzecznictwo Sądu Najwyższego.
Początkowo przyjmowano, że okres wypowiedzenia umowy o pracę oznaczony w miesiącach rozpoczyna się z pierwszym dniem miesiąca, a nie z dniem złożonego przed rozpoczęciem tego okresu oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę [1].
W takiej sytuacji przy dwutygodniowym okresie wypowiedzenia, połowa okresu wypadała w niedzielę ustawowo wolną od pracy. Posiłkując się odpowiednio przepisami kodeksu cywilnego, oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracownik mógł zatem złożyć jeszcze w poniedziałek. Jeżeli bowiem koniec terminu wykonania czynności przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa dnia następnego.
Przy miesięcznym okresie wypowiedzenia (niezależnie od tego ile miesiąc aktualnie miał dni) należało odpowiednio stosować przepisy kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi termin półmiesięczny jest równy 15 dniom. Połowa okresu wypowiedzenia upływała zatem zawsze 15 dnia miesiąca, od którego liczyło się okres wypowiedzenia. Przy trzymiesięcznym okresie wypowiedzenia, jego połowa upływała natomiast 15 dnia miesiąca następującego po tym, od którego rozpoczęto odliczanie okresu wypowiedzenia. Jednocześnie jeżeli 15 dzień miesiąca przypadał w dzień ustawowo wolny od pracy, pracownik mógł złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub płacy jeszcze dnia następnego.
Obecnie jednak dominuje pogląd, zgodnie z którym zwrot „okres wypowiedzenia” należy rozumieć jako czas od dokonania wypowiedzenia do upływu okresu wypowiedzenia, a więc do rozwiązania umowy o pracę [2]. Trzeba przy tym pamiętać, że stosując odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy o pracę będzie skutecznie złożone drugiej stronie z chwilą, gdy dotrze do niej w taki sposób, że będzie miała możliwość zapoznania się z jego treścią.
W konsekwencji, okres wypowiedzenia należy liczyć od złożenia przez stronę oświadczenia woli o wypowiedzeniu do rozwiązania umowy o pracę, choćby faktycznie był on dłuższy niż okres wypowiedzenia określony przez art. 36 § k.p. [3] Okresy wypowiedzenia nie mają zatem charakteru okresów sztywnych. Do przedłużenia okresu wypowiedzenia dochodzi z mocy przepisów o terminach wypowiedzenia, gdy pracodawca (lub pracownik) złoży oświadczenie woli w innym dniu niż sobota lub ostatni dzień miesiąca [4]. Innymi słowy, ustawowe okresy wypowiedzenia mają charakter okresów minimalnych [5].
„Okres wypowiedzenia” należy rozumieć jako czas od skutecznego złożenia oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia do dnia rozwiązania umowy o pracę w ustawowo określonych terminach (tj. odpowiednio w sobotę albo w ostatnim dniu miesiąca) zawsze, gdy ustawodawca łączy pewne skutki prawne z tym okresem. Będzie tak przykładowo w przypadku zwolnienia na poszukiwanie pracy, czy udzielenia urlopu wypoczynkowego pracownikowi bez jego zgody.
Połowę okresu wypowiedzenia, do którego pracownik może złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy i/lub płacy w przypadku ich wypowiedzenia przez pracodawcę na podstawie art. 42 § 3 k.p. (wypowiedzenie zmieniające) wyznacza moment przypadający w połowie okresu liczonego od złożenia przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu zmieniającym do upływu (końcowej daty) okresu wypowiedzenia, który przypada odpowiednio w sobotę lub w ostatnim dniu miesiąca [6].
Odpowiadając zatem na pytanie zawarte na wstępie niniejszego artykułu, licząc połowę okresu wypowiedzenia, trzeba uwzględnić wszystkie dni od momentu wręczenia wypowiedzenia aż do ostatniego dnia jego upływu. W przypadku zatem, gdy oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia przykładowo zostało skutecznie złożone w dniu 17 września pracownikowi, któremu przysługuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia, należy wyznaczyć środkowy dzień pomiędzy 17 września a 31 grudnia. Tym dniem jest 8 listopada.
[1] wyrok Sądu Najwyższego z dn. 8 listopada 1988 r., sygn. akt I PRN 48/88
[2] wyrok Sądu Najwyższego z dn. 28 czerwca 2005 r., sygn. akt III PK 44/05
[3] wyrok Sądu Najwyższego z dn. 26 kwietnia 2011 r., sygn. akt II PK 302/10
[4] wyrok Sądu Najwyższego z dn. 12 lipca 2012 r., sygn. akt II PK 300/11
[5] wyrok Sądu Najwyższego z dn. 26 kwietnia 2011 r., sygn. akt II PK 302/10
[6] wyjaśnienia Departamentu Prawa Pracy MPiPS z 14 sierpnia 2015 r. w sprawie biegu okresu wypowiedzenia oraz sposobu liczenia jego połowy
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
