Niedzielny rodzinny „spacer” do galerii handlowej już niedługo przejdzie do historii. Czy szybki wypad do hipermarketu, bo „czegoś zabrakło” zamienimy na zakupy na stacji benzynowej? W dzisiejszym wpisie przybliżymy zmiany związane z ograniczeniem handlu w niedzielę.

Prezydent Andrzej Duda 30 stycznia 2018 r. podpisał ustawę z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni – tak więc klamka zapadła i zakupy w niedzielę i święta stopniowo staną się wspomnieniem.

Ustawa bowiem przewiduje ograniczenie prowadzenia handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele oraz święta. Artykuł 5 nowej ustawy zakłada, że w niedziele i święta w placówkach handlowych, handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, jak również powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane.

Ustawa określa, że placówką handlową jest obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownia, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu – jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych.

Za czynności związane z handlem ustawodawca na tle tej ustawy uważa (obok zwykłej sprzedaży do której zasadniczo odnosi się ustawa) w szczególności czynności związane z magazynowaniem towarów, jak również inwentaryzację. Można więc przewidzieć jaki wpływ ograniczenie sprzedaży w sklepach będzie miało także na inne sektory jak na przykład transport.

Zakaz pracy w niedziele i święta dotyczy nie tylko zatrudnionych w placówkach handlowych na umowę o pracę ale także na podstawie umów prawa cywilnego. Rozwiązaniem pozwalającym na prowadzenie sprzedaży w te dni jest stanięcie za kasą samych właścicieli sklepów 🙂

Nowe przepisy wprowadzają także katalog wyjątków. Dopuszczono bowiem możliwość pracy w placówkach handlowych:

• w kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia;

• w niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy;

• w ostatnią niedzielę przypadającą w styczniu, kwietniu, czerwcu i sierpniu – chyba że w te dni przypadnie święto- wtedy zakaz handlu pozostaje w mocy.

Sama ustawa przewiduje również katalog 32 placówek (na podstawie kryterium przedmiotu ich działalności), w których handel, pomimo obowiązywania ustawy zakazującej, w niedzielę i święta będzie dozwolony:

1. na stacjach paliw płynnych;

2. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami;

3. w aptekach i punktach aptecznych;

4. w zakładach leczniczych dla zwierząt;

5. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu pamiątkami lub dewocjonaliami;

6. w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych i zakładów wzajemnych;

7. w placówkach pocztowych

8. w placówkach handlowych w obiektach infrastruktury krytycznej

9. w placówkach handlowych w zakładach hotelarskich;

10. w placówkach handlowych w zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku;

11. w placówkach handlowych organizowanych wyłącznie na potrzeby festynów, jarmarków i innych imprez okolicznościowych, tematycznych lub sportowo-rekreacyjnych, także gdy są one zlokalizowane w halach targowych;

12. w placówkach handlowych w zakładach leczniczych podmiotów leczniczych i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych;

13. w placówkach handlowych na dworcach, w portach i przystaniach morskich – w zakresie związanym z bezpośrednią obsługą podróżnych;

14. w centrach pierwszej sprzedaży ryb, w przypadku sprzedaży ryb z burty, w gospodarstwach rybackich, placówkach handlowych zajmujących się odbiorem produktów rybołówstwa i akwakultury oraz handlem takimi produktami;

15. w placówkach handlowych w portach lotniczych

16. w strefach wolnocłowych;

17. w środkach transportu, na statkach, a także na morskich statkach handlowych, statkach powietrznych, platformach wiertniczych i innych morskich budowlach hydrotechnicznych;

18. na terenie jednostek penitencjarnych;

19. w placówkach handlowych na terenie jednostek wojskowych;

20. w sklepach internetowych i na platformach internetowych;

21. w przypadku handlu towarami z automatów;

22. w przypadku rolniczego handlu detalicznego

23. w hurtowniach farmaceutycznych;

24. w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 30 września każdego roku kalendarzowego – w placówkach handlowych prowadzących handel wyłącznie maszynami rolniczymi i częściami zamiennymi do tych maszyn;

25. w przypadku handlu kwiatami, wiązankami, wieńcami i zniczami przy cmentarzach;

26. w zakładach pogrzebowych;

27. w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek;

28. w piekarniach, cukierniach i lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi;

29. w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna;

30. na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych prowadzonych przez spółki prawa handlowego, których przeważająca działalność polega na wynajmie i zarządzaniu nieruchomościami na użytek handlu hurtowego artykułami rolno-spożywczymi;

31. w placówkach handlowych prowadzonych przez podmioty nabywające towary na terenie rolno-spożywczych rynków hurtowych, w zakresie czynności związanych z handlem oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania tych czynności;

32. w placówkach handlowych, w których jest prowadzony wyłącznie skup zbóż, buraków cukrowych, owoców, warzyw lub mleka surowego.

Oczywiście ustawa zabezpiecza się przed tym, aby powyższe wyjątki nie stanowiły obejścia nowych przepisów, bowiem kluczowym jest czynnik przeważającej działalności – a więc takiej która jest wskazana jako rodzaj przeważającej działalności we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Tym samym hipermarket oferujący w swoim asortymencie stoisko cukiernicze nadal nie będzie mógł być otwarty w niedzielę, bowiem sprzedaż wyrobów cukierniczych nie jest w tym przypadku przeważającą działalnością.

Pomysły na „obejście” ustawy

W sieci pojawiły się doniesienia o tym, że markety szukają rozwiązań pozwalających na pracę w niedziele bądź wyrównujący czas pracy, przy założeniu zamknięcia w ostatnim dniu tygodnia i w święto ich placówek. Na tę chwilę najbardziej znane są przykłady:

• Biedronka i praca nocna – rozwiązanie zakłada wprowadzenie w Biedronce nocnej zmiany. Władze spółki rozważają otwarcie sklepów w soboty do godz. 23.45, a następnie o godz. 00.15 w nocy z niedzieli na poniedziałek

• Lidl aktualnie testuje nowy model pracy, który pozwala pracownikom sklepów na rozpoczynanie poniedziałkowej zmiany nie wcześniej niż o godz. 5:00 rano

• Intermarche planuje rozbudowywać sieć przymarketowych stacji paliw, tak aby działały one przy każdym istniejącym supermarkecie Intermarche, w miejscach, gdzie jest to możliwe

Pomysłów, jak widać, nie brakuje. Przykładem mogą być też chociażby kasy samoobsługowe czynne w niedziele czy samozatrudnienie kasjerek 🙂

Jak poradzą sobie sieci hipermarketów? Jak rozwiążą problem dostaw przed rozpoczęciem pracy w poniedziałki? – czas pokaże. Niemniej klienci już niedługo będą musieli przed wyjściem do sklepu upewnić się w kalendarzu czy ta niedziela jest handlową, bowiem coraz bliżej do rozpoczęcia się  procesu stopniowego wygaszania handlu w niedzielę i święta.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.