Co do zasady i zgodnie z przepisem art. 41 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku. Stan faktyczny w konkretnym przypadku często jednak może bardziej skomplikować tą jasną i zrozumiałą regułę. Otóż zgodnie z dalszą treścią wskazanego przepisu składników wynagrodzenia przysługujących w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. Przepis ten stosuje się odpowiednio do składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu.
A co w sytuacji, gdy pewien składnik wynagrodzenia został ,,przekształcony’’ i wypłacany jest nadal ale, jako inny składnik? Przykładowo do końca danego roku kalendarzowego pracownik miał prawo do stałego i płatnego comiesięcznie dodatku do wynagrodzenia wypłacanego również podczas pobytu na zwolnieniu lekarskim, od nowego roku wcielono dotychczasowy dodatek do wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Czy możemy po prostu uznać, że zaprzestano wypłaty dodatku do wynagrodzenia i dlatego nie uwzględniamy kwoty dodatku przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego? Czy, bowiem można tu uznawać, że ,,zaprzestano’’ wypłaty dodatku, czy też raczej, że uległ on ,,przekształceniu’’ w inny składnik wynagrodzenia (podwyżka wynagrodzenia zasadniczego)?
Niewątpliwie w przepisie art. 41 ust. 1 cytowanej powyżej ustawy chodzi o to, że jeżeli pracownik w okresie nieświadczenia pracy z powodu niezdolności do jej wykonywania otrzyma wynagrodzenie, to wynagrodzenie to (lub jego składnik) nie może być uwzględnione w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego, gdyż oznaczałoby to pobieranie dwóch wzajemnie wykluczających się świadczeń. Pracownik bowiem otrzymałby wynagrodzenie i odpowiednik wynagrodzenia w czasie niezdolności do pracy, tj. zasiłek chorobowy, w którego podstawie wymiaru byłoby także owo wynagrodzenie (tak np. wyrok SN z dnia 19 października 2006 r., III UK 89/06, OSNP 2007, nr 23-24, poz. 358, PiZS 2007, nr 11, s. 40 oraz przywołane przez niego uchwała SN z dnia 23 listopada 1979 r., II UZP 22/79, OSNCP 1980 nr 6, poz. 110; wyrok SN z dnia 5 marca 1997 r., II UKN 15/97, OSNAPiUS 1997, nr 22, poz. 446). Zgodnie bowiem z art. 41 ust. 1 do składników wynagrodzenia i jego pochodnych, które nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należą te składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku chorobowego zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagrodzeniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.
Natomiast w przypadku składników wynagrodzenia z art. 41 ust. 3 komentowanej ustawy, tj. składników wynagrodzenia, których wypłaty zaprzestano na podstawie układu zbiorowego pracy lub przepisów o wynagradzaniu, odpowiednie zastosowanie znajduje art. 41 ust. 2 komentowanej ustawy. Oznacza to, że nie są one uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku należnego za okres po tym terminie. Regulacja art. 41 ust. 2 komentowanej ustawy wskazuje, że składniki wynagrodzenia przysługujące w myśl umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, tylko do określonego terminu, nie są uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego należnego za okres po tym terminie. W naszym stanie faktycznym mamy jednak do czynienia z inną sytuacją. Dotychczas wypłacany dodatek został włączony do wynagrodzenia zasadniczego, a zatem w mojej ocenie nie można uznawać, że zaprzestano jego wypłaty.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmuje jednoznaczne stanowisko, z którym się zgadzam że w razie podjęcia przez zakład pracy decyzji o zaprzestaniu wypłaty składnika wynagrodzenia od określonej daty, podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od tej daty, ustala się z wyłączeniem tego składnika. Jeżeli jednak składnik wynagrodzenia zostanie włączony w całości lub w części do innego lub zamieniony na inny składnik wynagrodzenia, zasada ta nie ma zastosowania.
Wobec powyższego jeżeli niezdolność do pracy powstała przed końcem danego roku kalendarzowego to podstawę wymiaru zasiłku przysługującego za okres od nowego roku należy przeliczyć uwzględniając w niej dodatek do wynagrodzenia wypłacony za okres, z którego wynagrodzenie jest przyjmowane do obliczenia podstawy wymiaru. Jeżeli niezdolność do pracy powstała po zmianie zasad wynagradzania po raz pierwszy lub po przerwie trwającej co najmniej trzy miesiące w podstawie wymiaru zasiłku należy uwzględnić wynagrodzenie otrzymane za okres przed końcem danego roku kalendarzowego wraz z dodatkiem do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenie od nowego roku w podwyższonej wysokości.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.
