15 lutego 2024 r. weszły w życie przepisy znowelizowanej ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich, które nakładają na pracodawców zatrudniających osoby do pracy z dziećmi i inne podmioty zajmujące się wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem i opieką nad małoletnimi, nowe obowiązki. Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich Nowy obowiązek dotyczy organów zarządzających jednostkami systemu oświaty (przedszkola, szkoły i schroniska młodzieżowe) oraz innymi placówkami oświatowymi, opiekuńczymi, wychowawczymi, resocjalizacyjnymi, religijnymi, artystycznymi, medycznymi, rekreacyjnymi, sportowymi lub związanymi z rozwijaniem zainteresowań, do których uczęszczają albo w której przebywają małoletni, a także organizatorów tychże działalności oraz […]
PRACODAWCO, DAJ DOROBIĆ UCZNIOM DO WAKACJI!
27 czerwca 2018 |
W dniu 22 czerwca w większości szkół odbyło się zakończenie roku szkolnego. Gro uczniów wyjechała lub wyjedzie na wakacje, ale część z nich zostanie w domu. Może alternatywą dla siedzenia przed telewizorem lub komputerem będzie praca sezonowa, która pozwoli uczniom dorobić do kieszonkowego oraz uzyskać doświadczenie, czy też umiejętności, choćby pracy w grupie, a pracodawcom może zapewnić źródło dodatkowych pracowników w rozpoczętym sezonie ogórkowym 😉
Regulacja…
Zatrudnianie osób młodocianych zostało w Kodeksie pracy uregulowane odrębnie, w trosce o osoby będące w okresie silnych zmian zarówno psychicznych jak i fizycznych. Młodociani w prawie polskim mogą zostać zatrudnienie przez pracodawcę nie tylko w celu przygotowania zawodowego (art. 194 k.p. i następne), lecz również w innym celu przy wykonywaniu prac lekkich – i to nie tylko przy pracach sezonowych i dorywczych, lecz na stałe (art. 200(1) k.p. i następne). Do dnia 1 września 2018 r. za młodocianego w polskim prawie pracy rozumie się osobę, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Natomiast od tej daty dolna granica wieku młodocianego zostanie obniżona do 15 lat. Ponadto od ogólnej zasady z której wynika, iż zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 16 lat, Kodeks pracy przewiduje w art. 304(5) k.p. wyjątek, o którym szerzej poniżej.
Prace lekkie…
Pracownika młodocianego można zatrudniać przy pracach lekkich, którymi są prace nie stanowiące zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie utrudniające młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego. Tego rodzaju pracą może być np. roznoszenie ulotek, zbieranie owoców, proste prace biurowe, praca w restauracji. Wykaz prac lekkich jest ustalany przez pracodawcę w regulaminie pracy i wymaga uzyskania zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy i zatwierdzenia przez właściwego inspektora pracy. Innym ograniczeniem dla określania przez pracodawcę wykazu prac lekkich jest rozporządzenie Rady Ministrów określające wykaz prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. Rozporządzenie to dopuszcza do zatrudniania młodocianych w wieku powyżej 16 lat przy niektórych rodzajach prac wzbronionych, jeżeli jest to potrzebne do odbycia przygotowania zawodowego, określając jednocześnie warunki zapewniające szczególną ochronę zdrowia młodocianych zatrudnionych przy tych pracach. Pracodawca jest obowiązany zapoznać młodocianego z wykazem lekkich prac przed dopuszczeniem go do pracy. Zasadą jest, że aby młodociany mógł być zatrudniony przy pracach lekkich, musi mieć ukończoną ósmą klasę szkoły podstawowej i przedstawić świadectwo lekarskie, stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża jego zdrowiu.
Jaka umowa …
Do umów o pracę z pracownikami młodocianymi zastosowanie mają ogólne przepisy dotyczące nawiązania oraz rozwiązania stosunku pracy. Dlatego też z pracownikiem młodocianym może zostać zawarty każdy rodzaj umowy o pracę – umowa na okres próbny, umowa na czas określony oraz umowa na czas nieokreślony. Należy pamiętać, że na skutek zmian przepisów Kodeksu pracy, które weszły w życie z dniem 22 lutego 2016 r., z katalogu umów o pracę została usunięta, dość często zawierana w przypadku prac sezonowych, umowa o pracę na czas wykonania określonej pracy. W związku z tym obecnie najbardziej korzystną dla pracodawcy formą zatrudnienia pracownika młodocianego będzie umowa na czas określony. Jej wypowiedzenie nie wymaga uzasadnienia. Ponadto w przypadku gdy jest zawierana w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym nie podlega limitom, które dotyczą tego rodzaju umów. Oznacza to, że łączny okres zatrudnienia na podstawie takich umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy może przekraczać 33 miesiące, a łączna liczba tych umów może być większa niż trzy.
Badania lekarskie i szkolenie bhp…
Tak jak już to było wskazywane wcześniej pracodawca może zatrudniać tylko tych młodocianych, którzy przedstawią świadectwo lekarskie, stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. Przepisy Kodeksu pracy nakładają na pracodawcę obowiązek skierowania młodocianego na wstępne badania lekarskie, których celem jest stwierdzenie przydatności kandydata do pracy. Koszt badań ponosi pracodawca. Pracownik młodociany na takich samych zasadach jak wszyscy pracownicy podlega także okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Jeśli lekarz stwierdzi, że wykonywana przez małoletniego praca szkodzi jego zdrowiu, pracodawca ma obowiązek przenieść go do innej pracy lub rozwiązać niezwłocznie umowę, wypłacając małoletniemu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Ponadto, przed dopuszczeniem do pracy pracownik powinien zostać przeszkolony w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca jest obowiązany przekazać informacje o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami również przedstawicielowi ustawowemu młodocianego.
Czas pracy …
Wymiar czasu pracy pracowników młodocianych zależy od okresu w jakim praca jest wykonywana. W okresie ferii szkolnych praca nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Dobowy wymiar czasu pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może jednak przekraczać 6 godzin. Natomiast tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianego w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin. W dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 2 godzin. Wymiar czasu pracy określony powyżej obowiązuje także w przypadku, gdy młodociany jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy. Przed nawiązaniem stosunku pracy pracodawca ma obowiązek uzyskania od młodocianego oświadczenia o zatrudnieniu albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy. Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy. Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Przerwa w pracy młodocianego obejmująca porę nocną powinna trwać nieprzerwanie nie mniej niż 14 godzin. Ponadto młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.
Zatrudnienie dzieci poniżej 16 roku życia …
Natomiast pracodawcy prowadzący działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową mogą zatrudnić dzieci poniżej 16 roku życia, ale wyłącznie za uprzednią zgodą przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy. Odpłatne wykonywanie przez dziecko „pracy lub innych zajęć zarobkowych” nie przesądza, że podstawą prawną zarobkowania jest stosunek pracy. Regulacja ta ma pełnić również funkcje ochronne wobec dzieci podejmujących się zajęć zarobkowych w oparciu o umowy cywilnoprawne.
Właściwy inspektor pracy ma obowiązek odmówić wydania zezwolenia, jeżeli wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych w ww. zakresie powoduje zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego dziecka lub zagraża wypełnianiu obowiązku szkolnego przez dziecko. Przepisy przewidują również możliwość cofnięcia wydanego zezwolenia na wniosek rodzica lub opiekuna dziecka lub z urzędu przez inspektora pracy – jeśli w ramach prowadzonego nadzoru organ ten stwierdzi, że warunki pracy dziecka nie odpowiadają warunkom określonym w wydanym zezwoleniu.
Młodociany jako pracownik tymczasowy…
Zgodnie z art. 25b ustawy o pracownikach tymczasowych, Osoby w wieku od 16 do 18 lat będące uczniami mogą być zatrudnione przez agencje pracy tymczasowej. Agencje mają możliwość zatrudniania młodocianych do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego, czyli na podstawie umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. W takim przypadku do zawartej umowy cywilnoprawnej stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu pracy dotyczące zatrudniania młodocianych w innym celu niż przygotowanie zawodowe. W konsekwencji, mimo zawarcia umowy cywilnoprawnej agencja pracy tymczasowej musi w stosunku do młodocianych stosować odpowiednio przepisy prawa pracy, czyli traktować ich tak, jakby byli pracownikami.
I na koniec jeszcze dwa obowiązki …
Kończąc niniejszy artykuł należy wskazać na jeszcze dwa obowiązki pracodawcy, a mianowicie, że ma on prowadzić ewidencję pracowników młodocianych oraz zapewnić im opiekę i pomoc, niezbędną dla ich przystosowania się do właściwego wykonywania pracy.
Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.