Projekt ustawy o sygnalistach: nasze uwagi do projektu

26 stycznia 2022 |

Nasz zespół, we współpracy z jednym ze związków pracodawców, brał udział w oficjalnych konsultacjach projektu ustawy. W oczekiwaniu na nową wersję projektu postanowiliśmy podzielić się z Państwem niektórymi z naszych zastrzeżeń.

Pojęcie pracodawcy

Projekt ustawy odnosi się wyłącznie do pracodawców w rozumieniu Kodeksu pracy, tylko na takie podmioty nakłada obowiązki. Pracodawcą jest np. każda z jednostek organizacyjnych gminy odrębnie. Obowiązek wprowadzenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych przewidziany jest dla pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. W tym kontekście nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której w obrębie jednej gminy szkoła A będzie obowiązana do wprowadzenia regulaminu zgłoszeń, a szkoła B już nie. Wydaje się, że takie rozwiązanie byłoby nieuzasadnione i powodowałoby niepotrzebny chaos. 

Kto będzie przyjmował zgłoszenia zewnętrzne?

Projekt ustawy nie precyzuje dokładnie, które organy publiczne – poza Rzecznikiem Praw Obywatelskich – będą przyjmowały zgłoszenia zewnętrzne. Projekt określa jedynie, że będą to organy administracji publicznej, które ustanowiły procedurę przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych. Nie jest jasne czy zależy to od decyzji organu, której wyrazem będzie wprowadzenie procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych. Dobrowolność organów może wynikać z woli, bądź braku woli wprowadzenia procedury. Co do zasady, organy publiczne nie podejmują się realizacji dodatkowych zadań, jeżeli obowiązek ten nie wynika wprost z przepisów. Warto więc doprecyzować na których organach ciąży obowiązek przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych i jakie wymogi muszą w tym celu spełnić. 

Ochrona danych osobowych sprawcy naruszenia

Na uwagę zasługuje fakt, iż projekt ustawy o sygnalistach nie wyłącza konieczności wykonania wobec sprawcy obowiązku informacyjnego bądź chociażby nie przedłuża terminu na jego realizację, a wręcz potwierdza obligatoryjność jego wykonania. Projekt ogranicza ten obowiązek bowiem w ten sposób, iż wyłącza tylko jeden z elementów składających się na tzw. klauzulą informacyjną, to jest wymóg podania informacji o tym, od kogo pracodawca otrzymał dane osobowe sprawcy. Wypełnienie tego obowiązku w pozostałym zakresie może mieć negatywny wpływ na zweryfikowanie doniesień o osobie, której dotyczy zgłoszenie. Może bowiem dojść do sytuacji, w której o toczącym się postępowaniu wyjaśniającym zostanie poinformowana osoba, w której interesie będzie np. ukrywanie, bądź nawet zniszczenie dowodów mogących przysłużyć się postępowaniu. Podsumowując, wykonanie obowiązku informacyjnego wynikającego z RODO, w tym konieczność zachowania miesięcznego terminu na jego realizację, może negatywnie wpłynąć na przebieg postępowania wyjaśniającego.

Konsultacje regulaminu zgłoszeń

Projekt ustawy określa tryb ustalenia regulaminu zgłoszeń wewnętrznych – ma to się odbywać po konsultacji z zakładową organizacją związkową albo – jeżeli u danego pracodawcy nie działa ZOZ –  z przedstawicielami pracowników. Projektowane przepisy nie wyjaśniają jednak czy taki przedstawiciel pracowników musi zostać wyłoniony specjalnie na potrzeby konsultacji regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, czy może to być przedstawiciel pracowników już funkcjonujący u pracodawcy. Optymalnym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie zasady, że może to być już obecny przedstawiciel, a jeżeli taki przedstawiciel u pracodawcy nie funkcjonuje, wtedy należałoby go wyłonić oraz określić tryb jego wyłonienia.

Ponadto, brakuje w projekcie ustawy terminu na zajęcie stanowiska przez ZOZ / przedstawicieli pracowników. Dobrym rozwiązaniem byłoby wyznaczenie terminu np. 2-tygodniowego na zajęcie stanowiska,  a w przypadku braku odzewu – możliwości uznania, że konsultacje zostały już przeprowadzone.

Wejście w życie regulaminu zgłoszeń i vacatio legis ustawy

Projekt ustawy przewiduje wejście w życie regulaminu zgłoszeń po upływie 2 tygodni  od dnia podania go do wiadomości pracowników. Jednocześnie zgodnie z projektem ustawa ma wejść w życie już po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia i nie przewiduje żadnego odrębnego terminu na wykonanie obowiązku wprowadzenia regulaminu. Oznacza to, że spełnienie wymagań już w chwili wejścia w życie ustawy będzie praktycznie niemożliwe.

Uwaga: Z informacji udzielonych nam telefonicznie przez Ministerstwo wynika, że nowy projekt ustawy będzie przewidywał określony termin na wdrożenie przepisów w zakładach pracy.

Podsumowanie

To tylko niektóre z naszych uwag. Opublikowany projekt ustawy wymaga jeszcze doprecyzowania w wielu kwestiach. Z niecierpliwością czekamy na kolejną wersję projektu w nadziei, że uwagi zgłaszane ustawodawcy w toku konsultacji zostaną w jak największym stopniu uwzględnione.


Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi wyraz poglądów jego autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.


Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Poprzez kliknięcie przycisku „Akceptuj", bądź „X", wyrażasz zgodę na wykorzystywanie przez nas plików cookies. Więcej o możliwościach zmiany ich ustawień, w tym ich wyłączenia, przeczytasz w naszej Polityce prywatności.
AKCEPTUJ