W piątek, 4 kwietnia 2025 r., Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Istotą planowanych rozwiązań jest wprowadzenie zmian w podstawie wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców od dnia 1 stycznia 2026 r. Na zmianach zyskać mają w szczególności ci przedsiębiorcy, którzy osiągają niskie i średnie dochody.

Przedsiębiorcy rozliczający podatek dochodowy według skali podatkowej oraz w formie podatku liniowego

Zmienione przepisy mają wprowadzić dwuelementową podstawę wymiaru składki zdrowotnej – zryczałtowaną i urealniona (procentową). Część zryczałtowana będzie obliczana od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w pierwszym dniu roku kalendarzowego. Natomiast część urealniona będzie obliczana w przypadku osiągnięcia dochodów powyżej 1,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Przedsiębiorcy osiągający w danym miesiącu dochód do wysokości progu ustalanego jako iloczyn liczby miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym oraz półtorakrotności przeciętnego wynagrodzenia będą opłacali składkę w wysokości 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tak ustalanego progu składka na ubezpieczenie zdrowotne wyniesie dodatkowo 4,9% od dochodu stanowiącego nadwyżkę ponad proponowany próg.

W efekcie dla przedsiębiorców o wysokich dochodach, ponad półtorakrotność przeciętnego wynagrodzenia składka na ubezpieczenie zdrowotne pozostanie powiązana z dochodem.

Przedsiębiorcy opłacający podatek dochodowy w formie opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców rozliczających podatek według skali podatkowej oraz w formie podatku liniowego składka zdrowotna ma obejmować część zryczałtowaną i część urealnioną (urealnioną), z tym że ta druga część będzie obliczana dopiero, gdy przychód z działalność gospodarczej przekroczy 3-krotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

W przypadku tych przedsiębiorców osiągających w danym miesiącu przychód do wysokości progu ustalanego jako iloczyn liczby miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej w danym roku kalendarzowym oraz trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, składka wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tak ustalonego progu składka na ubezpieczenie zdrowotne wyniesie dodatkowo 3,5% od przychodu z działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o ryczałcie, stanowiącego nadwyżkę ponad ten próg.

Powyższe rozwiązania powinny powodować objęcie przedsiębiorców o wysokich przychodach zasadą wiążącą wysokość składki z osiąganym przychodem.

Przedsiębiorcy stosujący opodatkowanie w formie karty podatkowej

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność pozarolniczą, które stosują opodatkowanie w formie karty podatkowej stanowić ma kwota odpowiadająca 75 % minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku kalendarzowego. Niższa zryczałtowana składka zdrowotna wynosić zatem będzie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Osoby współpracujące z przedsiębiorcami

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, stanowi kwota odpowiadająca 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku kalendarzowego. Osoby te będą zatem opłacać składkę zdrowotną wynoszącą 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.

Nowe uprawnienie ZUS

W przypadku gdy ubezpieczony nie przekaże informacji o miesięcznym dochodzie lub przychodzie z działalności gospodarczej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala, z urzędu, za ten miesiąc podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie odpowiadającej 150 % minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku kalendarzowego.