Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest obowiązany w szczególności do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Oznacza to, że powinien organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie jej uciążliwości oraz pełne wykorzystanie przez pracowników czasu pracy, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej wydajności i należytej jakości pracy. Natomiast zgodnie z art. 207 Kodeksu pracy pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. W szczególności pracodawca jest obowiązany organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.

Organizm człowieka najlepiej funkcjonuje w temperaturze 17 – 20 °C, natomiast temperatury powyżej 25 °C wpływają negatywnie na wykonywanie przez pracowników obowiązków, spada bardzo wydajność pracy.

Napoje…

Zgodnie z art. 232 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Ogólną zasadą jest, że pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników (§ 112 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy). Natomiast zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, pracodawca ma obowiązek bezpłatnie zapewnić napoje pracownikom zatrudnionym:

1. w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25 °C,

2. przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powyżej 25 °C,

3. na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 °C.

Pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników, a w przypadku określonym w pkt 1 – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy. Należy również pamiętać, że pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.

Maksymalne temperatury…

Przepisy w sprawie maksymalnej temperatury w pomieszczeniu pracy ustalone zostały jedynie dla pracowników młodocianych – zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac nie mogą oni pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65%.

W stosunku do kobiet w ciąży i karmiących dziecko piersią zakazane jest, zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią  tylko wykonywanie pracy w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest większy od 1,0.

Natomiast z przepisu § 30 ww. rozporządzenia dot. ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania), nie niższą jednak niż 14°C, chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają (np. praca w chłodniach). Natomiast w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych, temperatura nie może być niższa niż 18°C.

Klimatyzacja i wentylacja…

Ponadto zgodnie z ogólnymi przepisami bhp w pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. Ponadto klimatyzacja lub wentylacja nie może powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy to wentylacji awaryjnej. Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy. W przypadku zastosowania systemu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej należy zapewnić odpowiednią konserwację urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych i wentylacyjnych w celu niedopuszczenia do awarii oraz stosowanie środków mających na celu ograniczenie natężenia i rozprzestrzeniania się hałasu i drgań powodowanych pracą urządzeń klimatyzacyjnych i wentylacyjnych.

Inne świadczenia…

Ani Kodeks pracy, ani inne ustawy czy rozporządzenia nie przewidują wyraźnie innych świadczeń na rzecz pracowników związanych z wykonywaniem pracy w podwyższonej temperaturze. Nie oznacza to, że pracodawca z własnej inicjatywy lub na wniosek pracowników albo związków zawodowych nie może podjąć odpowiednio innych rozwiązań korzystnych dla pracowników. Inne rozwiązania mogą polegać na:

1. odpowiednim skróceniu czasu pracy, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do wynagrodzenia;

2. dłuższych przerwach w pracy;

3. wyrażeniu zgody na pracę zdalną, o ile jest to możliwe na danym stanowisku.

Uprawnienie pracownika…

Kończąc niniejszy artykuł warto wspomnieć, że w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy, a za czas powstrzymania się od wykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Ponadto Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.​.