Wyobraźmy sobie następującą sytuację. Godzina 7:50, dzwoni budzik. My leniwie wstajemy, udajemy się do łazienki, wstawiamy wodę na kawę i o 7:59 wracamy w piżamie do łóżka, włączamy komputer i zaczynamy pracę na rzecz naszego pracodawcy. Sporządzamy raporty, kontrolujemy zamówienia, rozliczamy faktury. I tak do 16:00. Bez stresu, bez gwaru, bez konieczności odbycia spotkania z szefem 😉 A jak to możliwe? Odpowiedź brzmi: telepraca! 😉

Telepraca jest to praca wykonywana przez pracownika regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. W jej ramach, pracownik przekazuje pracodawcy wyniki swojej pracy (w szczególności) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej (e-mail, Internet, intranet, rozwiązania mobilne itp.)

Jest to jedyna, na dzień dzisiejszy uregulowana w Kodeksie pracy forma świadczenia pracy w innym miejscu niż jednostka ją organizująca.

Jeśli chcielibyśmy stworzyć katalog cech telepracę charakteryzujących, na pewno znalazłyby się w nim:

1. dobrowolność –> aby świadczyć pracę w takiej formie niezbędna jest inicjatywa pracodawcy lub pracownika (przed zawarciem umowy lub w trakcie zatrudnienia) i zgoda drugiej strony.

2. jednakowe  warunki zatrudnienia, a więc niedyskryminowanie -> będzie chodziło tu o równe traktowanie w zakresie warunków zatrudnienia, awansu oraz szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych i prawo dostępu do pomieszczeń pracodawcy, przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami, korzystanie z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.  W tym kontekście ważne jest także by pamiętać, że odmowa podjęcia pracy w formie telepracy nie może stanowić przyczyny rozwiązania umowy o pracę ani zmiany jej warunków.

3. monitorowanie –> sprowadza się do obowiązku pracodawcy kontrolowania pracy pracownika, ale także respektowania jego prywatności. Przy kontroli wykonywania pracy i inwentaryzacji powierzonego sprzętu wymagana jest uprzednia zgoda pracownika rozumiana jako ustalenie terminu kontroli a nie wyrażenia na nią zgody.

4. zasada ochrony  danych –> obowiązek pracodawcy do określenia zasad ochrony danych i przeszkolenia w tym zakresie telepracownika oraz jednoczesne zobowiązanie pracownika na piśmie do przestrzegania tych zasad

5. wyposażenie i odpowiedzialność za sprzęt -> to obowiązek pracodawcy w zakresie zapewnienia sprzętu, ubezpieczenia, pokrycia kosztów oraz zapewnienia pomocy technicznej i niezbędnych szkoleń w zakresie sprzętu lub ustalenie w odrębnej umowie innych zasad

6. dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo  -> zobowiązanie pracodawcy do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w miejscu pracy z wyłączeniem obowiązków pracodawcy odnoszących się do budowy i przebudowy obiektów budowlanych, w których znajdują się pomieszczenia pracy, dbałości o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń oraz zapewnienia odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych.

7. poszanowanie zasad BHP -> w zakresie BHP Pracodawca pozostaje zobowiązany m.in. do:

• organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;

• zapewniania przestrzegania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonanie tych poleceń;

• reagowania na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywania środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;

• zapewnienia rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;

• przekazywania pracownikom informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia, działaniach ochronnych i zapobiegawczych;

• podejmowania stosownych działań w przypadku wystąpienia zagrożenia dla życia lub zdrowia pracownika;

• wypełniania obowiązków zakresie wypadków przy pracy;

• wypełniania obowiązków w zakresie szkoleń BHP.

Na pracodawcy spoczywa także obowiązek przekazania pisemnej informacji o warunkach zatrudniania. W kodeksie pracy przewidziano konieczność uzupełnienie informacji przekazywanej pracownikowi na podst. 29 par. 3 k.p. w zw. z 6710 k.p. w tym wskazanie miejsca w strukturze oraz wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za współpracę z telepracownikiem i jego kontrolę.

Aby jednak w ogóle móc rozpocząć wykorzystywanie dobrodziejstw telepracy, należy dopełnić pewnych formalności „organizacyjnych. Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami. Jeżeli jednak w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez pracodawcę projektu porozumienia nie dojdzie do zawarcia porozumienia, wtedy pracodawca określa warunki stosowania telepracy w regulaminie, uwzględniając ustalenia podjęte z zakładowymi organizacjami związkowymi w toku uzgadniania porozumienia. W razie braku  zakładowych organizacji związkowych u danego pracodawcy, warunki stosowania telepracy określa pracodawca się w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Czy istnieje możliwości zrezygnowania z bycia telepracownikiem na rzecz przywrócenia poprzednich warunków świadczenia pracy?  

Tak! W terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy, każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Strony ustalają termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

A na zakończenie, co telepraca daje pracodawcy?

Dzisiejszy artykuł rozpoczęliśmy od zobrazowania idyllicznego poranku, gdzie wstajemy na 10 minut przed rozpoczęciem pracy i cały dzień pracujemy na komputerze nie ruszając się z łóżka i będąc ubranym w piżamę 😉 Jakie korzyści taka forma współpracy przynosi pracodawcy? Istnieje realna możliwość zmniejszenia kosztów zatrudnienia pracowników – występują niższe koszty na organizacje i utrzymanie stanowisk pracy. Ponadto zmniejszenie kosztów prowadzenia biura, a także dostępność do specjalistów, których zatrudnić można tylko przy zaproponowaniu pracy stacjonarnej. Ponadto badania pokazują, że telepracownicy, są bardziej wydajni. W końcu nie ma z kim wybrać się na kilku- (kilkudziesięcio-)minutową przerwę na kawę… 😉

Jednak nawet powyżej wskazanych zalet, taka forma zatrudnienia jest w naszym kraju mało popularna i szacuje się, że jedynie około 4% pracowników to Ci, którzy świadczą pracę regularnie poza zakładem pracy. Biorąc jednak pod uwagę postępujący trend rosnącej popularności uelastyczniania sposobu świadczenia pracy, możliwe, że w przyszłości liczba telepracowników znacznie wzrośnie.

Wpis nie stanowi porady ani opinii prawnej w rozumieniu przepisów prawa  oraz ma charakter wyłącznie  informacyjny. Stanowi  wyraz poglądów jego  autora na tematy prawnicze związane z treścią przepisów prawa, orzeczeń sądów, interpretacji organów państwowych i publikacji prasowych. Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy Sp.K. i autor wpisu nie ponoszą odpowiedzialności za ewentualne skutki decyzji podejmowanych na jego podstawie.